Bakan Ersoy, Mayıs 2020’de yayımlanan yönetmeliğin ardından özel tiyatrolara dair bir veri tabanı oluşturulduğunu açıkladı.
SALİHA SULTAN
Pandemi sürecinde kültür sanat sektöründe yaklaşık iki yıl süren kısıtlamalarda büyük mağduriyet yaşayan özel tiyatrolara devletin toplamda 86 milyon lira destek verdiği öğrenildi. CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, pandemi sürecinde özel tiyatrolara devlet tarafından verilen destekleri Meclis gündemine taşıdı. Gürer, Mehmet Nuri Ersoy’un yanıtlaması istemiyle TBMM’ye verdiği soru önergesinde, özel tiyatrolara pandemi döneminde yapılan yardımlarla ilgili verilerin açıklanmasını istedi.
Gürer’in soru önergesini yanıtlayan Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, salgın döneminde özel tiyatrolara çeşitli projeler kapsamında toplam 86 milyon 213 bin TL tutarında yardım yapıldığını açıkladı. Gürer, soru önergesinde şu soruları yöneltmişti: “Devlet Tiyatroları Genel Müdürlüğü’nde kadro bekleyen kaç sözleşmeli oyuncu ve teknik eleman bulunmaktadır? Genel Müdürlüğünüzde en son hangi tarihte kadro sınavı açılmıştır?
Genel Müdürlüğünüzde sözleşmeli olarak yevmiyeli çalışan oyuncu ve teknik ekibin sağlık hizmetlerinden faydalanamamalarının sebebi nedir? Genel Müdürlüğünüzde kadro bekleyen kaç sözleşmelinin sözleşmeleri iptal edilmiştir?
Sözleşmeli oyuncu ve teknik ekibin kadroya alınması ile ilgili bir çalışma yapılmakta mıdır? Pandemi döneminde kaç özel tiyatroya ne kadar destek sağlanmıştır? Hiç destek almayan ya da talep etmeyen ve talep ettiği halde alamayan tiyatro sayısı kaçtır? Ülkemizdeki tiyatrocu sayısı kaçtır?”
DESTEKLER PROJELER YOLUYLA AKTARILDI
Ersoy, önergeye verdiği yanıtta salgın döneminde özel tiyatrolara ayrılan desteğin iki kat artırılarak, 2020-2021 sanat sezonu için 328 özel tiyatro projesine toplam 12 milyon TL ve 2021-2022 sanat sezonu için 428 özel tiyatro projesine toplam 13 milyon 500 bin TL destek verildiğini belirtti. Ersoy, yanıtında, “Tiyatrolarımız DT Sahnelerinde projesi kapsamında 112 özel tiyatroya 6 milyon 200 bin TL, Tiyatro Arşivi projesi kapsamında 467 özel tiyatroya verilen toplam 9 milyon 500 bin TL ve Özel Tiyatrolar Yaz Turnesinde projesi kapsamında 414 özel tiyatroya 21 milyon 65 bin TL destek verilmiş olup projeler ile özel tiyatrolara 86 milyon 213 bin TL tutarında, rekor düzeyde yardım dağıtılmıştır” ifadelerini kullandı.
Gürer ise Ersoy’un salgın döneminde talep ettiği halde destek alamayan özel tiyatro sayısına ilişkin açıklama yapmadığına dikkat çekerek, şunları kaydetti: “Bakanlığın cevabında, talep etmesine karşın bu desteklerden faydalanamayan ya da devlet desteği almadan perdelerini açan tiyatro sayısı yer almıyor. Doğal olarak Bakan, yapılanları belirtmiş. Ancak ülkemizde sanatçıların, özel tiyatrolarında yaşadığı sorunların varlığı bir gerçek.”
Pandemi sürecinde birçok özel tiyatro, devletten destek alamadıklarını ileri sürerek, ‘Tiyatromuz yaşasın’ adı altında destek kampanyaları düzenlemişti. Normalleşmeyle birlikte yeniden perde diyen sahneler bu kez de elektrik ve doğalgaza gelen zamlarla yıkılmış, birçok özel tiyatro kapanma kararı almıştı.
BAKANLIK ‘HAZIRLIKSIZ YAKALANDIK’ DEMİŞTİ
Bakan Ersoy’un, önergeye verdiği cevapta Gürer’in “Ülkemizdeki tiyatrocu sayısı kaçtır?” sorusuna verdiği yanıt dikkat çekti. Pandeminin başlangıç sürecinde kapanmalar nedeniyle özel tiyatroların yaşadığı maddi manevi mağduriyetleri gündeme getiren KARAR, 21 Nisan 2020 tarihli haberinde ‘Hazırlıksız yakalandık’ başlıklı haberiyle bakanlığın tiyatroculara yönelik bir veri tabanının bulunmadığını Türkiye gündemine taşımıştı.
Söz konusu haberde Kültür Bakanı Danışmanı Selim Terzi, Bakanlığın özel tiyatrolara yönelik bir veri tabanı bulunmadığını açıklamıştı. Haberimizin ardından Bakanlık 23 Mayıs 2020’de ‘Özel Tiyatroların Kayıt İşlemlerine Dair Yönetmelik’ yayımlamıştı. Haziran 2020’de bir söyleşi veren Kültür ve Turizm Bakan Yardımcısı Özgül Özkan Yavuz yeni dönemde özel tiyatroların çalıştırdıkları sigortalı tiyatro oyuncusu, teknik personelini kayıt altına alacaklarının altını çizmişti.
Ancak bir yıl sonra, Haziran 2021’de Sağlık Bakanlığı’nın ‘müzisyen, film ve dizi prodüksiyon ekiplerinin’ aşı olmaya başlayabileceği açıklaması kültür sanat sektöründe karmaşa yaratmış, müzisyeninden tiyatrocusuna binlerce sanatçı kendisine aşı tanımlanmadığını görünce hayal kırıklığına uğramıştı.
Tepkilerin ardından Kültür ve Turizm Bakanlığı Temmuz 2021’de tiyatro dünyasından aşı formu doldurması çağrısı yapmış, bu çağrı ile Bakanlığın o tarihte hala bir veri tabanı oluşturamadığı ortaya çıkmıştı. Bakan Ersoy’un Gürer’e verdiği yanıtta özel tiyatrolara ilişkin bir veri tabanı oluşturulması amacıyla 2020’de çıkarılan yönetmelik kapsamında e-devlet sistemine 2020 yılında 551 özel tiyatro ve 978 sigortalı personel, 2021 yılında ise 409 özel tiyatro ve 603 sigortalı personel kaydedildiğini belirtti.
