Ali Orhan YALÇINKAYA
Yurtiçinde yerleşik kişilerin bir yıl ve daha kısa vadeli borç stoku 2022 yılı sonuna göre 12.9 milyar dolar artarak 2023 yılı ilk çeyrek sonu itibariyle 161.4 milyar dolar oldu. Söz konusu dönemde borçlu bazında özel sektörün kısa vadeli borç stoku 90.3 milyar dolara, kamunun borcu 31.8 milyar dolara, Merkez Bankasının borcu 39.3 milyar dolara yükseldi.
Bir önceki aya göre kamunun borcu 42.9 milyar dolardan 42.7 milyar dolara gerilerken, Merkez Bankasının borcu 33.8 milyar dolardan 39.3 milyar dolara, özel sektörün borcu 119.7 milyar dolardan 121.3 milyar dolara yükseldi.
Vadesine 1 yıl veya daha az kalmış kısa vadeli dış borç stoku ise 2023 ilk çeyrek sonu itibariyle yeni tarihi zirvesine çıkarak 203.3 milyar dolara yükseldi.
2022 yılı sonunda rakamın 190.2 milyar dolar olduğu dikkate alındığında artış 13.1 milyar dolar oldu.
Dün açıklanan verilerde 2023 Mart ayı itibariyle özel sektörün yurt dışından sağladığı kredi borcunun 2022 yılı sonuna göre 1.15 milyar dolar azalarak 158.0 milyar dolara gerilediğini görmüştük. Bu rakamın 149.0 milyar doları uzun vadeli, 9.0 milyar doları ise kısa vadeli borçlardan oluşmaktaydı.
Özel sektörünün yurt dışından sağladığı kredi borcunun 1 yıla kadar olan vade dağılımına bakıldığında Nisan 2023-Mart 2024 döneminde ödenecek toplam borç tutarı 39.9 milyar dolar olup, bu tutarın 21.9 milyar doları bankaların, 15.4 milyar doları reel sektörün, 2.6 milyar doları ise bankacılık dışı finansal kurumların borcundan oluşmaktaydı.
Özel sektörün yurt dışından sağladığı 1 yıla kadar vadesi olan borçlar ile söz konusu dönemde kamunun borçlarını da dikkate alarak dağılıma bakıldığında 2023 yılı Mayıs-2024 Mart döneminde toplamda 46.3 milyar dolar tutarında geri ödeme söz konusu.
2023-2025 dönemini kapsayan Orta Vadeli programda 2023 yılının tamamında cari dengenin 22.0 milyar dolar açık vereceği öngörülürken, piyasa katılımcıları anketinde beklenti 37.8 milyar dolar düzeyinde. Bu veriden hareketle Türkiye’nin 1 yıl içerisinde toplam finansman ihtiyacının 241.1 milyar dolara ulaşacağı görülüyor.
