Araba fiyatlarındaki artış hiç durmak bilmiyor. Geride bıraktığımız 2022 yılında, döviz kurunun yükselmesi ve maliyetlerin artmasıyla eş zamanlı olarak markalar neredeyse her ay fiyatlarını güncellemek zorunda kaldı. Birkaç ay içinde markaya özel artış üçe kadar çıktı. Geçen yıl araba fiyatları ortalama yüzde 70 arttı. Türkiye'nin en ucuz otomobilinin fiyatı 400 bin TL üzerinden belirlendi. 2023'ün ilk haftası da göçlerle başladı. Hafta sonu Renault, Volkswagen, Hyundai gibi markaların internet sitelerinde yer alan fiyat listelerine ulaşılamadı. Bu markaların fiyat listesine giren tüketiciler "fiyatlarımız güncellenmiştir" yazısı ile karşılaşmışlardır. Fiyatlarını güncelleyen markaların birçoğu bugün zamlarını açıklıyor.
YÜZDE 4’LÜK YENİ ZAM
Finans gazetesi Aysel Yücel'in haberine göre otomotiv veri analiz şirketi Cardata CEO'su Hüsamettin Yalçın, hafta sonu yapılan toplantılar ve markalarla yapılan analizler sonucunda bu yıl ortalama yüzde 4 olmasını beklediklerini söyledi.
EURO 20 LİRA OLDU, YENİ ZAMLARA KAPI ARALADI
Markaların temsilcileri, otomobil fiyatlarının yıla artışla başlamasının temel nedenlerinden birinin Aralık ayında euronun yükselişi olduğunu söylediler. Öte yandan küresel enflasyon ve enerji krizi üretim maliyetlerini yükseltirken, yurt dışından alınan araçların fabrika çıkış maliyetleri de yükselmeye devam ediyor. Nissan, Renault, Dacia, Fiat, Peugeot, Opel ve Citroen'in distribütörü olan Gülan Otomotiv'in Başkanı Alp Gülan, birçok markanın aynı anda fiyat artışını yansıtmadığına dikkat çekerek şunları söyledi: “17,8 TL civarında Euro kuru son haftalarda 20 TL'ye kadar çıktı. Zamlarda bunun etkisi var. Diğer yandan, üretim maliyetlerindeki artış fiyatlara yansıyor. Yurt dışından gelen araçların fabrikadan çıkış fiyatı arttı.
YÜZDE 7-8 ZAM VERGİ DİLİMİNİ ETKİLİYOR
Enerji maliyetlerindeki artış fiyatlara yansıyor. Diğer yandan, lojistik maliyetleri azalsa da hammadde fiyatları artıyor. İkisinin etkisiyle fiyatlar atıyor. Zam oranlarını tam kestirememekle birlikte genelde markaların yüzde 4’ün üzerinde çıkmamaya çalıştığını görüyoruz. Çünkü yüzde 7-8'lik bir zamlar ÖTV ile birleşince, vergi dilimi değiştiğinden bir anda fiyatlar çok hızlı yükseliyor. Bu nedenle maliyet artışlarının tamamının bir anda zam olarak yansıtılmasını beklemiyoruz. Genelde markalar zam oranını sınırlı tutup ilerleyen günlerde yeniden zam yapıyor” dedi.
YÜZDE 80 ÖTV MATRAH DİLİMİNDEKİ ARAÇ SAYISI AZALACAK
Fiyat artışıyla birlikte ÖTV'si yüzde 80'in altında olan model sayısı hızla düşmelidir. Ağustos 2021'deki son büyük güncellemeden önce yaklaşık 50 farklı model yüzde 80'in altındaydı. Kasım ayında beklenenden daha düşük bir vergi matrahı düzenlemesi, sınırlı sayıda modelin daha düşük bir vergi dilimine girmesine izin verdi. Bu modellerin çoğu, vergi matrahı ayarlamasından yalnızca bir hafta sonra daha yüksek vergi dilimlerindeydi. Bu haftadan itibaren yüzde 80 ÖTV aralığının altındaki araç sayısının çok daha hızlı düşmesi bekleniyor.
ZAMLARA RAĞMEN TALEP GÜÇLÜ AMA ARAÇ YOK
Otomotiv sektörü temsilcileri, fiyat artışına rağmen talebin yılın başında zayıf kalmayacağını öngörüyor. Çünkü seçim öncesi parasal genişleme politikasına paralel olarak kredi alma sorunlarının da azalması gerekiyor. Geçen yıl kredi bulmakta güçlük çektiği için araç alamayan büyük bir kesim vardı. Öte yandan EYT düzenlemesinin piyasaya olumlu etki etmesi bekleniyor. Engelli araçlar için ÖTV muafiyet limitinin50 bin 500 liradan 1 milyon 4 bin 200 liraya çıkarılmasının satışlara olumlu etki etmesi bekleniyor. Ancak şu anda stok tamamen tükendi. Zira ÖTV güncellemesindeki belirsizliğin ortadan kalkmasının ardından hızlı otomobil işi yılın son günlerinde tahmin edilenden de fazla hızlandı. 2023'te daha yüksek fiyatlar öngören tüketiciler, perakendecileri adeta yakaladı.
Araba bayileri araç kalmayınca, yollarda araç satmaya başladılar. Sektör temsilcileri, geçen ayki yoğun talep nedeniyle piyasada araç kalmadığını söylüyor. Markalar, özellikle ilk yarıda daha fazla araç getirmek istiyor.
2. EL ARAÇ SATIŞINDA EYT ETKİSİ
Sektör yetkilileri, ikinci elde de fiyatların artmaya devam edeceğini belirtiyor. Son iki ayda fiyatlar yüzde 5'ten fazla arttı. Yeni araçlardaki artışla birlikte ikinci el araç fiyatlarının da artması bekleniyor. Çünkü ikinci el ürünlere olan talep artıyor. Otoshops'un yeni Genel Müdürü Melih Mutlu, “Sıfır otomobillere gelmesi beklenen zamlar nedeniyle ikinci el piyasası oldukça hareketli, 2023 yılında da tedarik konusundaki sıkıntıların devam edeceği öngörüldüğünden kısa vadede talepte bir düşüş beklemiyoruz. Seçim öncesi parasal genişleme politikası izleneceği ve EYT’nin pozitif katkısı ile talebin artarak devam etmesini bekliyoruz” diye konuştu.
