Geçen hafta yeni ekonomi yönetimi, sıkılaştırma politikası kapsamında bir dizi karar açıkladı. Resmi Gazete’de yayımlanan karar kapsamında daha önce yüzde 8’lik KDV uygulanan sabun, şampuan, deterjan, dezenfektanlar, ıslak mendil, tuvalet kağıdı, kağıt havlu, kağıt mendil ve peçetenin vergi oranı yüzde 20’lik dilime dahil edildi. Temizlik malzemeleri, tuvalet kağıdı, bebek bezi gibi temel ihtiyaç maddelerindeki KDV oranı son olarak mart 2022 tarihinde yüzde 18’den yüzde 8’e düşürülmüştü. Bu maddede yer alan diş fırçası ve macunu, diş iplikleri düşük KDV diliminde bırakıldı. Karar pazartesi günü uygulanmaya girdi. Uygulama ile birlikte sayısı 50 bine yaklaşan marketlerin yanı sıra söz konusu ürünleri satan farklı perakende noktalarında etiket değişim mesaisi başladı. Gıda Perakendecileri Derneği Başkanı Alp Önder Özpamukçu, karara yönelik değerlendirmesinde etiket basımı için ayrılan 3 günlük sürenin sektörde zorluk yarattığını dile getirdi. Özpamukçu, “Bu süre biraz daha uzun olsa daha sağlıklı olurdu. Zorlu bir süreç olmasına rağmen marketler bir şekilde kendilerini ayarladı fazla mesai ile. Süreci zorlaştıran konular bunlar. Tüketime yansıması noktasında bir miktar baskı yaratması muhtemel. Yaşayarak göreceğiz” değerlendirmesinde bulundu.
Enflasyonda artışa yol açacak
Türkiye Perakendeciler Federasyonu (TPF) Başkanı Ömer Düzgün, etiketlerin yetişmesi konusunda sıkıntı yaşanmadığını ancak söz konusu uygulamanın fiyatlarda baskı yaratması konusunda endişelerini dile getirdi. Düzgün, “Biz de ne yapacağımızı şaşırdık. Fiyatlardan enfl asyondan bahsediyoruz ama bir de böyle uygulamalar var. Söz konusu ürünler zaruri ihtiyaç. Artan KDV oranında fiyatları artıracağız başka bir izahatı yok. Müşterinin tepkisini göreceğiz ama onun da bizim de yapacağımız bir şey yok. Ben yüzde 8 ile ürün aldım. O aldığım ürünü yüzde 20 KDV ile satacağım. Arada yüzde 12 fark var. Bu durum enfl asyonda da önemli artışa yol açacak” dedi.
Düzgün’ün verdiği bilgilere göre KDV oranı artırılan ürünler market satışlarından yüzde 30 pay alıyor. Gıda ürünlerinin vergi oranlarını bu aşamada artırılmamasını olumlu olarak değerlendiren Ömer Düzgün, “Yüzde 70’lik kısmın KDV’si değişmedi. Kalan kısmın tamamının KDV’si değişti. Bir şekilde her şeye vergi geliyor” diye konuştu. Önceki gün uygulanmaya başlanan yeni KDV oranları öncesinde haftasonu temizlik ürünleri satışında kısmı bir artış yaşandığını da anlatan Düzgün, söz konusu artışın da sınırlı gerçekleştiğini belirtti.
Şu an tüm yük işverende
Tüketimi etkileyen kararların yanı sıra asgari ücret gibi artan maliyetlerin marketleri zor durumda bıraktığını da dile getiren Düzgün, şöyle devam etti: “Her geçen gün giderler artıyor ama bu gider oranında karlılığımızı artıramıyoruz. Asgari ücret artış oranında giderlerimiz de arttı. Tamam artsın ama burada işverene de bir destek olması gerekiyor. Her yükü işverene yüklerlerse yarın sıkıntılar aratacak. Şu an tüm yük işverende. Üstelik rekabet şartları çok kızıştı. Fiyat da artıramıyorsun”
Talep yüzde 20 arttı
Onur Market Yönetim Kurulu Başkanı Cemal Özen, söz konusu kararın hem tüketici hem de işyerleri nezdinde sıkıntı yarattığını belirterek, “Bu tarz kararları çok olumlu karşılamıyoruz. Zaruri ihtiyaçlarda bu tarz kararlar en çok tüketiciye zarar veriyor. Biz KDV’den fedakarlık yaparak bu artışı kimi üründe bir anda yansıtmadık. Birçok üründe aktivitedeki fiyatlar ile devam edeceğiz. Diğer ürünlerde fiyat artışlarını yansıttık” dedi. Özen, KDV oranlarının fiyatlara yansıtılmadan önceki hafta sonunda talebin yüzde 20 oranında arttığı bilgisini verdi.
